ΓΑΣΤΡΟΟΙΣΟΦΑΓΙΚΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) είναι η νόσος κατά την οποία το περιεχόμενο του στομάχου παλινδρομεί στον οισοφάγο.
Η δίοδος του φαγητού στο στομάχι επιτρέπεται από μια βαλβίδα ή διαφορετικά από έναν μικρό μυώδη δακτύλιο στο χαμηλότερο τμήμα του οισοφάγου που ονομάζεται Kατώτερος Oισοφαγικός Σφιγκτήρας (ΚΟΣ).
Κάτω από κανονικές συνθήκες ο ΚΟΣ σφραγίζει αμέσως μετά την κατάποση αποτρέποντας την παλινδρόμηση των στομαχικών υγρών, τα οποία έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε οξέα.
Όταν ο ΚΟΣ υπολειτουργεί, εμφανίζεται το φαινόμενο Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης (ΓΟΠ), όπου τα οξέα κυλούν προς τον οισοφάγο, κινδυνεύοντας να βλάψουν το κατώτερο τμήμα του οισοφάγου.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ΓΟΠ
Το κύριο σύμπτωμα της ΓΟΠ είναι η ο οπισθοστερνικός καύσος, αυτό που στην καθομιλουμένη οι ασθενείς αναφέρουν ως «καούρα» και περιγράφεται σαν ένα οξύ αίσθημα καψίματος πίσω από το στέρνο.
Άλλα συμπτώματα που μπορεί να έχει ο ασθενής με ΓΟΠ είναι:
- πικρή γεύση
- δυσκολία στην κατάποση
- πυρετική κίνηση
- χρόνιος βήχας
- άσθμα
- επίμονος ξηρός βήχας
- λόξιγκας
- βράγχος φωνής
- διάβρωση των πίσω δοντιών
Παράγοντες κινδύνου
Οι διατροφικές συνήθειες του ατόμου επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό την εμφάνιση της Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης, με τροφές όπως τα καρυκεύματα, η σοκολάτα, τα αναψυκτικά, ο καφές, το αλκοόλ, οι όξινοι χυμοί, όπως του πορτοκαλιού, να έχουν καταδειχθεί ως ιδιαιτέρως επιβαρυντικά, καθώς μπορούν να εξασθενίσουν τη σύσπαση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα (Κ.Ο.Σ.), οδηγώντας στην εμφάνιση των συμπτωμάτων της παλινδρόμησης των γαστρικών οξέων.
Επιπλέον, από μελέτες έχει καταδειχθεί η ύπαρξη συσχέτισης μεταξύ του καπνίσματος και της προβληματικής λειτουργίας του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα. Άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης ΓΟΠ είναι η ηλικία άνω των 45ετών, η ύπαρξη διαφραγματοκήλης, η παχυσαρκία και η εγκυμοσύνη. Πιο συγκεκριμένα, κατά την περίοδο της κύησης τα υψηλότερα ορμονικά επίπεδα της προγεστερόνης δύνανται να οδηγήσουν σε μια χαλάρωση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα. Παράλληλα, κατά την εγκυμοσύνη αυξάνεται η ενδοκοιλιακή πίεση, καθώς το έμβρυο διαρκώς αναπτύσσεται, γεγονός που ευνοεί την ανάπτυξη των συμπτωμάτων της ΓΟΠ. Τέλος, υπάρχουν νοσήματα που εξασθενούν τον Κ.Ο.Σ. όπως το σκληρόδερμα, με αποτέλεσμα οι πάσχοντες να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
Επιπλοκές Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης
Η χρόνια παλινδρόμηση των οξέων του στομάχου προς τον κατώτερο οισοφάγο μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μια πληθώρα παθήσεων, όπως στένωση, οισοφαγίτιδα, αιμορραγία, έλκος. Η χειρότερη επιπλοκή της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης είναι η ανάπτυξη προκαρκινωματώδους βλάβης στον οισοφάγο (οισοφάγος Barrett).
Ποια είναι η θεραπεία της ΓΟΠ;
Η πρώτη γραμμή θεραπείας επικεντρώνεται σε αλλαγές στον τρόπο ζωής, οι οποίες συνίστανται στην υιοθέτηση μιας ισορροπημένης και υγιεινής διατροφής, στη διακοπή βλαβερών για την υγεία συνηθειών, όπως το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ χωρίς μέτρο. Παράλληλα, χρήσιμο είναι ο ασθενής να ακολουθεί μια σωστή ρουτίνα ύπνου, αποφεύγοντας την κατάκλιση αμέσως μετά τη λήψη των κύριων γευμάτων της ημέρας.
Δεύτερο στάδιο θεωρείται η συντηρητική αντιμετώπιση της ασθένειας με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, στις περιπτώσεις εκείνες όπου τα συμπτώματα επιμένουν παρά τις αλλαγές στο τρόπο ζωής. Η φαρμακευτική αγωγή σκοπεύει στην μείωση ή ακόμα και εξουδετέρωση των στομαχικών οξέων. Βασικό μειονέκτημα είναι πως η μακροχρόνια χρήση φαρμάκων έχει συχνά επιπλοκές με ένα συνολικό κόστος αρκετά μεγάλο.
Τα πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα για τον περιορισμό των συμπτωμάτων της ΓΟΠ είναι τα απλά αντιόξινα, οι αναστολείς υποδοχέων ισταμίνης (H2Blockers), και οι αποκλειστές αντλίας πρωτονίων (Proton Pump Inhibitors – PPIs).
Τρίτο στάδιο θεωρούμε τη χειρουργική αντιμετώπιση. Ασθενείς, οι οποίοι δεν ανταποκρίθηκαν στο πρώτο ή δεύτερο στάδιο θεραπείας, θα πρέπει να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση. Η χειρουργική επέμβαση, εκτός του ότι είναι ο μοναδικός τρόπος πρόληψης του αδενοκαρκινώματος, είναι πολύ αποτελεσματική για τη θεραπεία της Γ.Ο.Π.
Από το 1990 και έπειτα η «ανοικτή» χειρουργική της Γ.Ο.Π. αντικαταστάθηκε από τη λαπαροσκοπική χειρουργική, η οποία έχει καλύτερα αποτελέσματα και μηδαμινές διεγχειρητικές επιπλοκές.
Πιο συγκεκριμένα, η επέμβαση εκλογής για την αντιμετώπιση της Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης είναι η Θολοπλαστική, με τις διάφορες παραλλαγές της (Λαπαροσκοπική Θολοπλαστική κατά Nissen ή Θολοπλαστική 360° και Λαπαροσκοπική Θολοπλαστική κατά Toupet ή Θολοπλαστική 270).
Τι είναι η Λαπαροσκοπική Θολοπλαστική
Στο πλαίσιο της Λαπαροσκοπικής Θολοπλαστικής ο χειρουργός τυλίγει το άνω μέρος (θόλος) του στομάχου γύρω από τον Kατώτερο Oισοφαγικό Σφιγκτήρα, με στόχο την ενδυνάμωση της βαλβίδας του, ώστε να διασφαλίζεται ότι δεν παλινδρομεί το περιεχόμενο του στομάχου.
Η Λαπαροσκοπική Θολοπλαστική πραγματοποιείται μέσω 4-5 μικρών οπών της τάξης των 5 χιλιοστών στο δέρμα, χωρίς να γίνει διατομή μυών, μέσα από τις οποίες ο εξειδικευμένος στη λαπαροσκόπηση χειρουργός περνά το λαπαροσκόπιο, δηλαδή το μικροσκοπικό τηλεσκόπιο που είναι συνδεδεμένο με μια υπερσύγχρονη βιντεοκάμερα, δίνοντας τη δυνατότητα στον χειρουργό να βλέπει τα εσωτερικά όργανα του ασθενούς 10 ως 15 φορές μεγαλύτερα στην οθόνη.
Το βασικό πλεονέκτημα της λαπαροσκοπικής τεχνικής συνίσταται στις αισθητά μικρότερες συγκριτικά με το ανοικτό χειρουργείο, γεγονός που «μεταφράζεται» σε λιγότερο μετεγχειρητκό πόνο για τον ασθενή, βέλτιστο αισθητικό αποτέλεσμα και συντομότερο διάστημα αποθεραπείας.
Οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν στην εργασία τους εντός 1-2 εβδομάδων, ενώ οι μόνοι περιορισμοί στους οποίους υποβάλλονται είναι ότι για ορισμένο χρονικό διάστημα μετά το πέρας της επέμβασης θα πρέπει να αποφεύγουν την άρση βαρών και να ακολουθούν συγκεκριμένο πλάνο διατροφής
Η Λαπαροσκοπική Θολοπλαστική είναι μια απόλυτα ασφαλής επέμβαση, η οποία στα χέρια ενός έμπειρου χειρουργού με γνώση της ανατομίας της περιοχής συνοδεύεται από ελάχιστο κίνδυνο επιπλοκών.