ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΧΟΛΗΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ

Η χοληδόχος κύστη

Η χοληδόχος κύστη (κοινώς χολή) είναι ένα όργανο σε σχήμα αχλαδιού, το οποίο βρίσκεται κάτω από την δεξιά πλευρά του ήπατος.

Η κυρία λειτουργία της χοληδόχου κύστης είναι να συγκεντρώνει ένα μέρος του πεπτικού υγρού – ή διαφορετικά, της χολής – που παράγεται από το ήπαρ.

Η χοληδόχος κύστη ελευθερώνει αυτό το υγρό αμέσως μετά το φαγητό, όταν χρειάζεται, βοηθώντας στην πέψη των λιπαρών κυρίως ουσιών. Η χολή ταξιδεύει μέσω στενών σωληνοειδών καναλιών μέσα στο λεπτό έντερο.

Χολολιθίαση

Τα προβλήματα στην χοληδόχο κύστη συνήθως προκαλούνται από την παρουσία χολολίθων (πέτρες).

Αυτά τα άλατα σχηματίζονται κυρίως από χοληστερόλη και χολικά άλατα στην χοληδόχο κύστη ή στον χοληδόχο πόρο.

Οι αιτίες που δημιουργούν τους χολολίθους δεν είναι γνωστές, γι’ αυτό και δεν υπάρχουν τρόποι πρόληψης της δημιουργίας τους. Εφόσον οι πέτρες αυτές προχωρήσουν στον κυστικό πόρο, τότε εμποδίζουν τη ροή της χολής προς το έντερο και προκαλούν τη διόγκωση της κύστης, με αποτέλεσμα οξύ κοιλιακό άλγος, εμέτους, δυσπεψία και σε κάποιες περιπτώσεις πυρετό. Επιπλέον, εάν ο χολόλιθος αποφράξει τον κοινό χοληδόχο πόρο, τότε σε αυτή τη περίπτωση μπορεί να προκληθεί ίκτερος (κιτρίνισμα του δέρματος) ή παγκρεατίτιδα.

Η ύπαρξη χολολίθων μπορεί να συνοδεύεται από συμπτώματα (έμετο, δυσπεψία, οξύ κοιλιακό άλγος, τυμπανισμό κ.λπ.), αλλά πολλές φορές είναι άνευ συμπτωμάτων. Η ασφαλέστερη, πλέον, ανώδυνη και οικονομικότερη μέθοδος διάγνωσης είναι το υπερηχογράφημα.

Η πλέον κατάλληλη και ασφαλέστερη θεραπεία της χολοκυστίτιδας είναι η χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστης, η οποία δεν προκαλεί καμία διαταραχή της πέψης στους περισσότερους ασθενείς.

Tα παλαιότερα χρόνια η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης σήμαινε μια μεγάλη τομή, παραμονή στο νοσοκομείο για αρκετές ημέρες, αλλά και μετεγχειρητικούς πόνους.

Τη δεκαετία του 1990 τα πράγματα άλλαξαν και ευτυχώς η χειρουργική επέμβαση της αφαίρεσης της χοληδόχου κύστης γίνεται απο το 1989 λαπαροσκοπικά.

Λαπαροσκοπική Χολοκυστεκτομή

Με την εμφάνιση της επαναστατικής μεθόδου της λαπαροσκόπησης, στις αρχές της δεκαετίας του ’90 άλλαξαν τα δεδομένα της χολοκυστεκτομής.

Κατά τη μέθοδο αυτή, ένα λαπαροσκόπιο εισάγεται μέσω ενός σωλήνα διαμέτρου 5 ως 10 χιλιοστών και επιτρέπει έτσι στον χειρουργό να βλέπει τα εσωτερικά όργανα του ασθενούς σε μεγέθυνση 10 έως 15 φορές.

Ταυτόχρονα εισέρχονται στην κοιλιακή χώρα άλλοι σωλήνες διαμέτρου 3-5 χιλιοστών που επιτρέπουν στον χειρουργό να δουλέψει εσωτερικά. Από τις ίδιες τομές μπορεί να πραγματοποιηθεί διεγχειρητική χολαγγειογραφία ή έρευνα του χοληδόχου πόρου (χοληδοχοσκόπηση), εφόσον αυτή απαιτείται.

Όμως, σε λιγότερο από το 1% των ασθενών ( όταν πρόκειται για εξειδικευμένη χειρουργική ομάδα) η μέθοδος αυτή δε μπορεί να εφαρμοστεί, λόγω ειδικών συνθηκών. Η απόφαση για “ανοικτή” επέμβαση έγκειται στην κρίση του χειρουργού πριν ή ακόμη και κατά την διάρκεια της επέμβασης.

Πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής έναντι της ανοιχτής επέμβασης

$

Ελάχιστο χειρουργικό τραύμα (μια τομή 1 εκ. και τρεις τομές 0,5 εκ.)

$

Γρήγορη ανάρρωση

$

Μηδαμινή απώλεια αίματος

$

Γρήγορη έξοδος από το νοσοκομείο

$

Μικρότερο κόστος νοσηλείας

$

Ταχεία επάνοδος στην εργασία και στις καθημερινές δραστηριότητες

$

Μεγέθυνση εικόνας κατά 10-15 φορές και καλύτερος φωτισμός

$

Ελαχιστοποίηση μετεγχειρητικού πόνου

$

Σχεδόν εξάλειψη των μετεγχειρητικών επιπλοκών που έχουν σχέση με το τραύμα (διαπύηση, διάσπαση, κήλη, χρόνιος πόνος, κ.λπ.)

$

Λιγότερες αναπνευστικές και καρδιαγγειακές επιπλοκές

$

Μείωση πιθανότητας για δημιουργία μετεγχειρητικών συμφύσεωνκές και καρδιαγγειακές επιπλοκές

$

Δυνατότητα αντιμετώπισης ασθενών σε βαρεία κατάσταση όπως, καρδιοχειρουργημένους, υπέρβαρους ή ασθενείς που βρίσκονται στην Μ.Ε.Θ.

Επίσης, στη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή οι επιπλοκές είναι εξαιρετικά σπάνιες και οι ασθενείς επιστρέφουν πολύ σύντομα στις κανονικές τους δραστηριότητες. Λαμβάνουν εξιτήριο την αμέσως επόμενη ημέρα του χειρουργείου.

Λαπαροσκοπική Χολοκυστεκτομή μόνο με μια οπή και
Ρομποτική Χολοκυστεκτομή

Η εξέλιξη της λαπαροσκοπικής μεθόδου είναι η επεμβαση να γίνεται μόνο με μια μικρή οπή από τον ομφαλο (single port), χωρίς να απαιτούνται άλλες μικρές τομές. Το αισθητικό αποτέλεσμα είναι άριστο. Τελευταία εφαρμόζεται και η ρομποτική μέθοδος.

Πολύποδες Χοληδόχου Κύστης

Είναι προσεκβολές του βλεννογόνου της χοληδόχου κύστης. Εύρημα αρκετά συχνό στον ενήλικο ανδρικό πληθυσμό. Ανακαλύπτονται συνήθως σε τυχαίο έλεγχο με υπερηχογράφημα για άλλη αιτία.

Τα κυριότερα είδη πολυπόδων στη χολήδοχο κύστη είναι:

Χολιστερινικοί πολύποδες (60%): ονομάζονται και ψευδοπολύποδες. Δημιουργούνται από την συσσώρευση χολιστερινικών κρυστάλλων. Είναι συνήθως μικρού μεγέθους (<10mm) και δεν εναλλάσσονται.
Φλεγμονώδεις πολύποδες (10%): Συνοδεύουν περιπτώσεις χρόνιας χολοκυστιτίδας και δεν εξαλλάσσονται.
Αδενοματώδεις πολύποδες (5%):Έχουν μεγαλύτερο συνήθως μέγεθος και πιθανότητα εξαλλαγής σε αδενοκαρκίνωμα της χοληδόχου κύστης.
Αδενομυωματώδεις πολύποδες (25%): Εμφανίζονται ως πάχυνση του τοιχώματος της κύστης, κυρίως στον πυθμένα της. Εμφανίζεται σε μεγαλύτερες ηλικίες. Η αδενομυωμάτωση προδιαθέτει στην εμφάνιση καρκίνου της χοληδόχου κύστης.

Συμπτώματα & Αντιμετώπιση

Συμπτώματα
Δεν προκαλούν συμπτώματα. Ανευρίσκονται τυχαία σε υπερυχογραφικό έλεγχο της περιοχής για άλλους λόγους. Μπορεί να συνυπάρχουμε με λιθίαση της χοληδόχου κύστης, όποτε τους αποδίδονται τα συμπτώματα της χολολιθίασης. Σπανιότερα πολύποδας που εντοπίζεται στον αυχένα της χοληδόχου κύστης μπορεί να διαταράξει την ομαλή ροή της χολής προκαλώντας επεισόδια κωλικού (άλγους).

Αντιμετώπιση
Η διάμετρος του πολύποδα αποτελεί βασικό κριτήριο για την αντιμετώπιση του.
Σε μονήρεις πολύποδες με διάμετρο από 6-10mm προτείνεται να αντιμετωπίζονται με λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή. Επίσης, πολύποδες οι οποίοι εμφανίζονται στο αυχένα της χοληδόχου κύστης, καθώς και εκείνοι που παρουσιάζουν μεταβολή στο μέγεθος τους σε δυο διαδοχικά υπερηχογραφήματα, πρέπει να αντιμετωπίζονται με λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή.
Πολύποδες χοληδόχου κύστης που συνυπάρχουν με λιθίαση χοληδόχου κύστης πρέπει να αντιμετωπίζονται επίσης με λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή. Η παρακολούθηση του μεγέθους του πολύποδα βέβαια με διαδοχικά υπερηχογραφήματα δεν εξασφαλίζει πάντα την μη εξαλλαγή του. Αναφέρονται περιπτώσεις που υπήρξε κυτταρική εξαλλαγή του πολύποδα, χωρίς ταυτόχρονη μεταβολή στο μέγεθος του.
Σε κάθε περίπτωση πολύποδες με διάμετρο μέχρι 5mm θα πρέπει να αντιμετωπίζονται συντηρητικά και να παρακολουθούνται με υπερηχογράφημα ανά εξάμηνο ή ανά έτος.